Proje koordinatörleri: Philippe BOURMAUD (IFEA / Université Lyon 3 / IFPO), Aylin de Tapia (EHESS / Université du Bosphore / IFEA / Université Koç)Sıklık: 1 ila 2 oturum / ay Bir Osmanlı bilgi şecere arayışı içinde Balkanlar’dan Kuzey Afrika’ya kadar Osmanlı İmparatorluğu bilgi düzeninde nasıl bir iz bırakmıştır? Soruyu sormak, Osmanlı mekanlarının coğrafi çeşitliliğinin hemen altını çizmek ve İmparatorluğun parçalanmasından sonra devletin bölünmesinin ağırlığını ima etmektir. Aynı zamanda Osmanlı topraklarını alımlama ve özellikle bilgi üretim mekânları olarak ortaya koymaktır. Üretilen, yeniden sahiplenilen ve aktarılan her türlü bilgi, paylaşılmak ve bilgi etrafında topluluklar oluşturmak için dolaşır. Osmanlı bilimi iki ana tuzaktan kaçınacak şekilde ele alıyoruz. Birincisi, yalnızca bilgili bir seçkinler tarafından tanınan bilgiyle uğraşmaktır. Böyle bir yaklaşım, başta başkentler olmak üzere

2 Mart 2017 Perşembe, 18.30’da IFEA’daNurçin İleri (Boğaziçi Üniversitesi)« Osmanlı İmparatorluğu’nda Bilim ve Bilgi » semineri kapsamındaTürkçe müdahale 1 Mart’tan önce kayıt olun: https://www.inscription-facile.com/form/F9EEhC2Dc0VRnpozeETM Ameli Elektrik Dergisi: Dersaadet Elektrik ve Tramway Şirketleri Tarafından Neşrolunan Bir Mecmua İstanbul’un elektriğini büyük ölçüde sağlaması beklenen Silahtarağa Elektrik Fabrikası uzun süren savaş döneminden sonra 1920’lerde elektrik üretimini arttırmış ve elektrik İstanbul tramwayları dışında İstanbul sokaklarına ve evlere de yavaş yavaş ulaşmaya başlamıştır. Elektrikle ilgili dünyadaki gelişmeleri aktarmak, elektrik kullanımı hakkında bilgi vermek ve elektrikli alet kullanımını teşvik etmek amacıyla İstanbul Elektrik ve Tramway Şirketleri “Ameli Elektrik” isimli bir dergi çıkartmaya başlar ve elektrik abonelerine bu dergiyi gönderir. 1925’ten 1934 yılına kadar yayımlanmaya devam eden bu dergide haberler, deneme yazıları, öyküler, elektrikli aletlerin nasıl kullanılmasına dair bilgiler

6 Nisan 2017 Perşembe, 18:30’da IFEA’daİbrahim Halil Kalkan (New York Üniversitesi)türkçe müdahale« Osmanlı İmparatorluğu’nda Bilim ve Bilgi » semineri kapsamında 5 Nisan’dan önce kayıt: https://www.inscription-facile.com/form/c9lLZbS9Hvk6gBZ0k9N8 İnsan Onuru, İktidar ve Siyaset: Osmanlı İmparatorluğu’nda Ceza Hukuku Reformu ve İşkence Yasağı On dokuzuncu yüzyılın ortalarında, Osmanlı ceza hukukunda, bir cezalandırma pratiği ve yasal kanıt üretme yöntemi olarak işkence, evrimsel bir süreç içinde yasaklanmıştır. Konuşma, işkence yasağının neden ortaya çıktığı, bir başka deyişle, neden işkence pratiğinin Osmanlı yönetici eliti için ciddi bir sorun olarak anlaşılmaya başlandığı sorusu üzerine yoğunlaşacak. Soru iki farklı düzlemde ele alınacak. Öncelikle, işkence yasağının siyasal iktidarın işleyişinin nasıl olması gerektiğine ilişkin resmi anlayışın dönüşümüyle bağlantılı olduğu önerilerek, söz konusu dönüşümün doğası ve neden işkence pratiğiyle özünde çeliştiği üzerinde durulacak. Sonrasında, ceza hukukunun

21 Nisan 2017 Cuma, saat 14:30’da IFEA’daDidem Çatalkılıç (Ege Üniversitesi)Sunum Türkçedirkısa süreli bursiyerlerin sunumları bağlamında 20 Nisan’dan önce kayıt: https://www.inscription-facile.com/form/6omo2GYQ6O2pwVPM5jFo Bir hafıza mekânı olarak zexes ve kaşenlik   Yaklaşık 150 yıl önce Kafkasyalılar ata topraklarından Osmanlı Devleti’ne göç etmiştir. Kafkasyalılar kimliklerini kaybetmeme, geçmişlerini hatırlama ve kuşaklar arasında aktarma süreçlerini semboller üzerinden yürütmüşlerdir. Söz konusu semboller ise bir araya gelerek “Hafıza Mekânları”nı oluşturmuşlardır. Hafıza Mekânı kavramının sahibi Pierre Nora ise kavramı; “İnsanların iradesiyle ya da zamanın işleyişle herhangi bir topluluğun ortak hafıza malına ait simgesel öğe haline getirdiği maddi ya da fikri düzendeki her anlamlı birim” olarak tanımlamaktadır. Türkiye’de yaşayan Kafkasya kökenliler da sahip oldukları sembollere yükledikleri anlamlarla geçmişleri ile bağlarını devam ettirmektedirler. Söz konusu sembollerden birisi “zexes ve kaşenlik” kavramıdır.

20 Nisan 2017 Perşembe 18:30’da IFEA’daFatma Öncel (Boğaziçi Üniversitesi)Sunum Türkçedir« Osmanlı İmparatorluğu’nda Bilim ve Bilgi » semineri kapsamında 19 Nisan’dan önce kayıt: https://www.inscription-facile.com/form/S1KaY14eUOPJrjSK0h3E Osmanlı’da toprak ve malumat: Teselya 1780-1880 Osmanlı kırsalı hakkında devletin bilgi toplama teknikleri, 18. yüzyılın sonundan 19. yüzyılın sonuna kadar ciddi bir dönüşüm geçirmiştir. Günümüz tarihçiliğinin odak noktasında olan Tanzimat sonrası modern bilgi toplama pratiklerinin temeli, 19. yüzyılın ilk yarısında atıldı. Bu süreci, toprak rejiminin dönüşümünden bağımsız düşünmek mümkün değildir. Özel mülkiyete benzer çiftliklerin çokluğu, vakıfların 16. yüzyıldan beri varlığı, vergi toplama hakkının uzunca bir süre yerel ve nâmevcut (absentee) toprak sahiplerine devredilmesi, Teselya’yı bu çifte dönüşümü gözlemlemek için önemli bir saha yapar. 18. yüzyıl sonunda devlet otoritesinin kırsal hakkında edinmek istediği malumat, aracı toprak sahiplerinin hazineye sağlayacağı toplam

25 Mayıs 2017 Cuma 18:30’da IFEA’daAkif Ercihan Yerlioğlu(Harvard Üniversitesi; Koç Üniversitesi ANAMED- Genç Araştırma Görevlisi)« Osmanlı İmparatorluğu’nda Bilim ve Bilgi » semineri kapsamındaSunum Türkçedir 24 Mayıs öğleden önce kayıt: https://www.inscription-facile.com/form/agnDYk5ptVblxTKaFAkZ Mūmyā: Osmanlı Tıbbında Gündelik Bir İlacın İzini Sürmek Yüzyıllar boyunca Avrupalı hekimler, antik Mısır mumyalarının bedenlerinden alınan bölümlerin, yani mumyalamak için üzerine sürülmüş olan ilaçlarla bütünleşmiş ceset parçalarının, tedavi edici özelliklere sahip olduğuna inandılar. Ortaçağ’dan on dokuzuncu yüzyıl sonlarına kadar Avrupa tıbbında önemli bir kullanım alanına sahip olan “mumya” ilacı (veya mumya tozu, Latince mummia/mumia) az sayıda çalışmanın konu edindiği karmaşık ve bir o kadar da garip bir tarihe sahip. Mısır mumyaları (ya da yalnızca parçaları) şifa için Avrupa’ya doğru mütemadiyen kat ettikleri bu yolda, Osmanlı tıbbında ve sosyal hayatında hiç iz bırakmamış olabilir mi?