Fransız araştırmacıların gerçekleştirdiği arkeolojik kazı çalışmaları
Afyon, Denizli, Kütahya, Uşak, [Eskişehir, Konya]
Yazıtlar ve tarihi coğrafya konulu yüzey çalışmaları (1983-) / Thomas Drew-Bear
İzmir
Klaros kazısı (1913, 1950-1961, 1988-1997, 2001-)
Charles Picard (AIBL), Louis Robert (IFEA), Juliette de la Genière (Lille 3 Univ.), Nuran Şahin (Ege Univ.), Jean-Charles Moretti (MOM-Lyon)
1907 yılında keşfedilen Klaros sitesi, 1913 ve 1997 arasında birçok incelemeye konu olmuştur. Sit alanını keşfeden Theodore Macridy ve Fransız Charles Picard’ın, 1913 yılındaki ilk çalışmalarından sonra, başlıca eserler, Louis Robert ve Roland Martin’in 1951 ve 1960 yılları arasında yürüttüğü kazılar sırasında ortaya çıkarılmıştır. Tapınağın anıtsal girişinden (Propylaion) başka, Dor düzenindeki büyük Apollon tapınağı, Artemis tapınağı, sunaklar ve tapınağa giden yol üzerinde, Helenistik ve Roma dönemlerine ait, çift koldan sıralanmış heykeller, bu dönemde çıkarılmıştır. Bulunan çok sayıda yazıtın metni, L. Robert tarafından kısmen yayımlanmıştır. Çalışmalara, Juliette de la Genière’in başkanlığındaki Türk ve Fransızlardan oluşan bir ekiple, uzun bir aranın ardından, 1988 yılında tekrar başlanmış ve önceki kazıların ulaşamadığı eski katmanların araştırılması amaçlanmıştır. Kurban işlemi için teçhizat, arkaik sunaklar ve Milat’tan önce 10. yüzyıla uzanan yapılar, 1988-1997 yılları arasında gün yüzüne çıkarılmıştır.
Fransızlar eski kazı sonuçlarını yayınlamaya ve R. Martin ve P. Varene’in 1960lı yıllarda, başlattığı Apollon tapınağının mimari incelemesini sonuçlandırmaya uğraştığı 2000 yılında, kazıyı, İzmir Üniversitesi’nden Türk bir ekip sürdürmüştür.
Smyrna agorası kazısı (2003-2008)
Thomas Drew-Bear (IFEA), Didier Laroche (ENSAS), Markus Kohl (IFEA – Lille 3 Üniv.), İsmail Taşlıalan (İzmir Arkeoloji Müd.), Akın Ersoy (9 Eylül Üniv.)
Charles Texier’nin 1835 yılında teşhiş etttiği, İzmir’in (Smyrna) Roma agorası, 1932 yılından bu yana bir dizi kazı çalışmasına sahne olmuştur. Agorayı ve aralarında kale, tiyatro ve stadyumun da bulunduğu kentin diğer kültürel mirasını içeren ve birçok alanın temizlenmesini gerektiren bir arkeopark projesi üzerine 2001 yılında düşünülmüştür. İzmir Arkeoloji Müzesi müdürü Mehmet Taşlıalan, Thomas Drew-Bear başkanlığındaki Fransız ekibiyle işbirliği çerçevesinde, 2002-2005 yılları arasında, yeni bir kazı ve onarım çalışması başlatmıştır. Kazı başkanlığı görevini, 2007 yılından bu yana, İzmir Dokuz Eylül Üniversitesinden Akın Ersoy yürütmektedir. Kazı Anatolia Antiqua’da yayımlanmıştır.
Muğla
Labranda kazıları (1948- ) [Labranda kazılarına Fransız katılımı 2006 yılına dayanır]
Labranda kazısının resmi İnternet sitesi : http://www.labraunda.org
Axel Persson, Gösta Säflund, Pontus Hellström, Lars Karlsson (Uppsala Univ.), Olivier Henry (IFEA)
Karya’nın Zeus’a adanmış dini merkezi ve kutsal ziyaret alanı olan Labrandos Yunan kentinin kazılarına 1948 yılında başlanmıştır. Yürütülen pek çok kazı sonucunda, tapınak bünyesindeki birçok bina, 100’den fazla mezarın bulunduğu mezarlık, istihkam kuleleri ve Yunan ve Karya dilindeki birçok yazıt keşfedilmiştir. Labranda kazılarına Fransızlar, 2006 yılında katılmış ve Olivier Henry, 2011 yılında üstlendiği kazı başkanlığı görevini hâlen yürütmektedir.Kazı sonuçlar Anatolia Antiqua’da yayımlamıştır.
Muğla-Aydın
Karya’da yazıt ve arkeolojik kazı çalışmaları (1989-2006)
Pierre Debord (Bordeaux 3 Univ.), Ender Varinlioğlu (Antalya Univ.)
Fransız ve Türklerden oluşan ekip, yazıt ve arkeoloji çalışmalarını, Muğla ve Aydın illerine bağlı Karya sit alanında, klasik dönemden Bizans dönemi sonlarına dek uzanan buluntular üzerinde gerçekleştirmiştir. Bu alanlar, Efes, Milet veya Bergama gibi kıyıya daha yakın antik kentlerle karşılaştırıldığında orta seviyede önem taşıyan sit alanlarıdır. Yine de, buralardan, en azından Hellenistik dönem itibariyle, bir Yunan kentini, anıtsal görünümüyle Yunan modeline uygun eserleri (tiyatro, agora, spor salonu, kemerler vb.) ve standartlaştırmaya başlayacak kurumlar ortaya çıkarılmıştır. Harpasa (Esenköy), Orthosia (Sivri Tepe), Bargasa (Haydere) ve Hyllarima (Asarcık Tepesi) üzerinde çalışılan antik sit alanlarıdır. Bu topluluğun tarihe girişi çok eskiye dayanmaktadır, çünkü günümüzden iki bin yıl öncesine dayanan Hitit kroniklerinde, Hyllarima-Wallarima’dan söz edilmektedir. Karya ve Yunan dillerindeki bir yazıtın da gösterdiği üzere, Hyllarima, M.Ö. 4.yy sonrasından Yunan kültürüne dahil olmadan önce bir Karya kentidir. Bölgede, özellikle Rodos egemenliğinden dolayı, çeşitli iniş çıkışlar yaşanmışsa da şehir –yeniden– Yunanlaşmıştır. Çalışmaların yürütüldüğü tüm sit alanlarının ortak noktası, üzerlerine ayrıntılı bir çalışmanın bulunmaması ve kendilerine şimdiye dek en fazla bir kaç sayfa ayrılmış olmasıdır. Oysa ki burada bir Yunan kenti veya bünyesindeki anıtları ve büyük ihtimalle ilgili kurumlarıyla Yunan modeline uygunluk gösteren kentler söz konusudur. Kazı çalışmasının amacı; ölçüm, çizim, kazı, arkeolojik harita ve yazıt bilimi, nümizmatik ve bölgenin tarihi sentezi üzerine çalışmalar sayesinde ayrıntılı bilgiler sunmaktır Bunun için, her bir sit alanı için neredeyse aynı yol izlenmektedir:
- Henüz ilk müdahale sırasında yer şekilleri ölçülerek, görünürdeki kalıntıların büyük kısmının 1/25 000 ölçeğinde yükselti eğrileri yöntemi kullanılarak sit alanının haritalanması sağlanır.
- Ilk safhayla aynı anda veya onun devamında, şehirleşme, hareketlilik kesimleri, anıt kümelerinin belirlenmesi gibi sit alanının başlıca özellikleri tayin edilir.
- Daha hassas ölçümler ve çizimler gerçekleştirilir, belli bir alanı veya anıtı daha iyi konumlandırabilmek için, kazılacak yerler tespit edilir, katman incelemesi sonucu dönem tespiti yapılır.
- Yayın çıkarmak ve her bir sit alanı hakkında Türk makamlarına ayrıntılı bir rapor sunmak üzere, kazıdan gelen veya başka kaynaklarda mevcut tüm belgeler, son kez değerlendirilir.
- Kazı veya herhangi başka bir kaynaktan oluşan, mevcut tüm belgelerin son incelemesi. Yayınlama ve Türk otoritelerine taktim edilecek her bir sitenin belgesini sunmaktadır.
Muğla-Bodrum
Halikarnas’ın doğusunda arkeoloji ve yazıt çalışmaları (2006-2009)
Koray Konuk (CNRS – Ausonius Enstitüsü Bordeaux 3 Üniv.)
Katılımcılar: Raymond Descat, Patrice Brun, Alain Bresson, Pascal Lebouteiller, Jean François Pichonneau, Olivier Henry, Philip Niewöhner, Stefan Giese, Elif Erdem, Nelly Martin
Çalışma alanları: Muğla ve Aydın illerine bağlı Karya sit alanında, klasik dönemden Bizans dönemi sonlarına kadar uzanan buluntular üzerinde yazıt ve arkeolojik kazı çalışmaları. Kalıntıların ölçüm ve çizimi, arkeolojik harita, tarihi coğrafya, yazıt bilimi, nümizmatik, bölge tarihinin çıkarımı.
{flv}24012011_descat{/flv}
{flv}24012011_koray{/flv}
Projets de recherche et thèses
Olivier HENRY, « Tombes de Carie-Tombes cariennes : contribution de l’architecture funéraire à l’histoire de la Carie aux périodes classique et héllénistique » Thèse en archéologie effectuée à Bordeaux 3 sous la direction de Pierre Debord. Soutenue en 2005
Anne-Valérie SCHWEYER, Prospection en Lycie de l’ouest, relevé des monuments funéraires et inscriptions des sites lyciens identifiés dans le golfe de Fethiye et dans la vallée de la Xanthe (1988)
IFEA’nın belleği
Anne-Valérie SCHWEYER, Les Lyciens et la mort. Une étude d’histoire sociale, [Varia Anatolica XIV] 2002
J. des COURTILS et J.-Ch. MORETTI Grands Ateliers d’architecture dans le monde égéen du VIe siècle av. J.-C. Actes du colloque d’Istanbul, 23-25 mai 1991, [Varia Anatolica III] 1993
Louis Robert, Le sanctuaire de Sinuri près de Mylasa. Première partie. Les inscriptions grecques, [Mémoires de l’Institut Français d’Archéologie de Stamboul 7] 1945
Aksidil Akarca, Les monnaies grecques de Mylasa, [Bibliothèque Archéologique et Historique de l’Institut Français d’Archéologie de Stamboul 1] 1959
Pierre Devambez, Le sanctuaire de Sinuri près de Mylasa. Seconde partie. Architecture et céramique, [Bibliothèque Archéologique et Historique de l’Institut Français d’Archéologie de Stamboul 8] 1959
Pierre Devambez, Bas-reliefs de Téos, [Bibliothèque Archéologique et Historique de l’Institut Français d’Archéologie de Stamboul 14] 1962
Jean-Paul Roux, Les traditions des nomades de la Turquie méridionale, [Bibliothèque Archéologique et Historique de l’Institut Français d’Archéologie de Stamboul 24] 1969
Bibliothèque de l’Institut Français d’Études Anatoliennes Actes du colloque sur la Lycie antique, [Bibliothèque de l’Institut Français d’Études Anatoliennes 27]1980
Dominique Kassab, Statuettes en terre cuite de Myrina. Corpus des signatures, monogrammes, lettres et signes, [Bibliothèque de l’Institut Français d’Études Anatoliennes 29] 1988
Alain Davesne, La frise du temple d’Artémis à Magnésie du Méandre. Catalogue des fragments du Musée du Louvre, [Recherches sur les Civilisations Mémoire n° 11], ADPF, 1982
Éléments de bibliographie
Les résultats des fouilles de Xanthos et du Létôon (1958-1989)
Les résultats des fouilles de Xanthos et du Létoon ont été publiés, sous le sigle de l’Institut aux Éditions Klincksieck, à Paris.
Huit volumes sont parus.