Fransız kazı ve arkeolojik çalışmaları
Ağrı ve Iğdır, Van
Van, Ağrı ve Iğdır illerinde arkeolojik keşif (2002-2004)
Catherine Marro (IFEA), Aynur Özfırat (Van Univ.)
Holosen döneminde, yerleşim yapılanmalarının ve gelişiminin özellikle incelenmesi için, doğu bölgesindeki Van golü arkeolojik alanının bir envanterini yapmayı amaçlamıştır. Bu araştırma Mezopotamya ovaları toplumları ve Anadolu dağlık toplumlarını karşılaştırmak için veriler elde etmeyi amaçlamış ; Doğu Toroslar arasındaki Kuzey ve Güney’in, tarih öncesi zamanlardan beri var olan ilişkilerinin hipotezini test etmeyi, böylece Mezopotamya ve Transkafkasyadan yayılan bir ekonomik alanı tanımlamayı sağlamıştır. Bu yaklaşıma, Holosen esnasında, Van gölü havzası çevre gelişimi ve insan toplumları ile etkileşim üzerinde yapılan bir çalışma eşlik etmiş. İlk bilimsel sonuçlar çok cesaret verici, C. Marro tarafından Transkafkasya’da, başlatılan araştırmalar, Mezopotamya ve Kafkasya’nın, M.Ö’den önce en az 4 binyıllık yakın bir ilişki olduğu hipotezini doğrulamıştır : bu durumda, son Kalkolitik çağı döneminde, Kafkasya artık Mezopotamya toprağının ayrılmaz bir parçası olarak kabul edilebilir. Kafkasya ve Mezopotamya arasındaki ilişkiler analizi, İstanbul konferansı sonrasi,1998’de tekrar başlatılmasıyla Kuzey Mezopotamya’da devlet oluşum sürecini ve proto-devlet ile ilgili sorunu yaygın olarak yenilenmesi için olanak sağlamıştır.
Daha detaylı bilgi için : Kazı kampanyalarının sonuçları Anatolia Antiqua yayınlandı. Ayrıca Marro ve Hauptmann Chronologies des Pays du Caucase et de l’Euphrate aux IVème-IIIème millénaires [Varia Anatolica XI] bakınız.
Kars
Ani Kazıları (1998-2003)
- İçkale (Sitadel) ve Kızkalesi’nin de dahil olduğu sur duvarlarının çalışması
- Katedral’in konsolidasyonu (güçlendirme) için, Teknik misyon ile maliyetin ve şartların değerlendirme yapılması.
- Marr yayınlardan (1905 sitenin ilk Rus kazı çalışmaları) yola çıkarak, binaların durum analizi (kiliseler ve sivil binaların)
- Şehir planını vurgulamayı amaçlayan Jeofizik araştırmalar (prospeksiyonlar)
- İlk kazı kampanyası sırasında hazırlanan epigrafik metinler ve belgelerin alan araştırması
Ani Tarihi Kentinin 2016 yılında UNESCO Dünya Miras Listesine alındı. Ermeni sitesi olan VirtualANI‘de derlenmiş belgelere bakınız.
Malatya
Arslantepe kazıları (1932-1939 ve sonra 1946-1951)
Louis Delaporte ve sonrasında Claude F.A. Schaeffer tarafından yapılan anketler
Cafer Höyük kazıları (1978-1986)
Jacques Cauvin (CREP – MOM Lyon)
J. Cauvin ve O. Aurenche yönetimi altında, 1979’dan 1986’a kadar (Karakaya barajının açılış tarihi) , Türkiye’deki Fırat nehrinin üzerinde bulunan Cafer Höyük tepesi kazılmıştır. Bu kazı, Akeramik Neolitik çağının yeni bir fasiyesini tanımlanmasını sağlamış, Toros’un Çanak Çömlek Öncesi Neolitik B (PPNB) dönemi, Suriye’de bulunan Orta Fırat benzer bir mimari ve litik tipolojisi ile karakterize edilen, Toros’a özgü karaktere sahip olan, tıpkı obsidiyen’in, bazı yeni türlerin ve süs eşyalarının yoğun kullanımının benzeridir.
Cafer Höyük stratigrafisi üç aşama halinde ayrılmış seviyeler içermekte. Daha yeni evreler ile karşılaştırıldığında, en eski evre, uzun çapraz parçalar ile yapılmış evler, daha yoğun tas kullanımı ve daha bol mikrolitler kullanılmakta, son olarak da daha küçük türlere yönelik av ile karakterize edilmektedir. Çanak Çömlek Öncesi Neolitik B (PPNB) dönemi özellikleri tabanından mevcuttur ama mikrolit ve oyma teknikleri karışık kültür gerektirmekte, yerli taban, Levant geleneğinden ziyade Zagros geleneğine bağlıdır.
Yedinci binyıl ‘da keşfedilen bir köyde, litik aletlerinin % 95’nin obsidyen’den yapılmış olması, şimdiki kazı alanın çevresinde, obsidyenin olmama sebebiyle ilgili sorular sorulmasına neden olunmuştur.
Kazı ekibi ile işbirliği içinde yürütülen arama prosedürü, Ankara Maden Tetkik Arama Enstitüsü (M.T.A.) ve Strazburg’da bulunan Alan Sedimantolojisi ve Jeokimyası Merkezi, dört aşama ile donatılmıştır :
- Doğal barınakta bulunan obsidyen’le karşılaştırma sağlayan arkeolojik numuneler sınıflandırması ve örnekler seçimi.
- Bingöl bölgesinde tespit edilen, Cafer Höyük’ten yaklaşık 200 km kuş uçuşu mesafesinde, kazı alanına en yakın obsidiyen barınakları araması
- Bingöl atölyesinde, malzemelerin kalitesini test etmek ve uygulanan yongalama tekniğini karakterize etmek için önemli boyuta bir deneyim.
- Cafer Höyük’te bulunan tedarik kaynağını belirsizliğe yer vermeden tanımlamayı sağlayan 3 barınaktan toplanan obsidyen örneklerinin kimyasal analizi.
Projets de recherche et thèses
Mémoire de l’IFEA
Albert Gabriel, Voyages archéologiques dans la Turquie orientale I (Mardin, Diyarbakır, provinces au-delà du Tigre, Kharput, Malatya, Urfa)
Louis Delaporte, Malatya : Fouilles de la mission archéologique française dirigées par M. Louis Delaporte. Arslantepe. Fascicule I. La Porte des Lions, [Mémoires de l’Institut Français d’Archéologie de Stamboul 5] 1940
Rahmi Ünal, Les monuments islamiques anciens de la ville d’Erzurum et de sa région, [Bibliothèque Archéologique et Historique de l’Institut Français d’Archéologie de Stamboul 22] 1968
Marion Debout, Denise Eeckaute-Bardery et Vincent Fourniau, éds., Routes d’Asie. Marchands et voyageurs, XVe-XVIIIe siècles. Actes du Colloque organisé par la Bibliothèque Interuniversitaire des Langues Orientales, Paris, 11-12 décembre 1986 [Varia Turcica 12] 1988
Stéphane Yerasimos, Les voyageurs dans l’empire Ottoman (XIVe-XVIe siècles). Bibliographie, itinéraires et inventaire des lieux habités (serie VII – no. 117), Ankara, Türk Tarih Kurumu, 1991
Éléments de bibliographie