Jacques Berque Center (CJB, Rabat) ve Fransız Anadolu Araştırmaları Enstitüsü (IFEA, İstanbul) üyeleri tarafından koordine edilen bu konferans, Arap ve Müslüman dünyalarında medya ürünlerinin ulusötesi üretimlerini ve dolaşımını analiz etmeyi amaçlamaktadır. Bu konuda bir araştırmacı ağı oluşturmak hedefliyor. Ekip üyelerinin tercih ettiği alanlar, popüler medya yapımlarıdır (kelimenin çift anlamıyla), yani gazeteciler tarafından üretilen bilgiler, televizyon programları ve sinema filmleri. GIS Middle East ve Muslim Worlds’den büyük bir bağış alan kolokyum, bir CJB-IFEA yayını ile sonuçlanacak.
Bu proje üçlü bir memnuniyetsizlikten doğdu. Her şeyden önce, Arap ve Müslüman dünyasında medyayı etkileyen dönüşümlerin önemine rağmen, bu alan beşeri ve sosyal bilimler tarafından çok az kapsanmaktadır. 1960-1970 yıllarında SSH’deki araştırmacılar, özellikle Yeni dünya bilgi ve iletişim düzeni etrafındaki « Kuzey/Güney » tartışmaları çok önemli olduğu için popüler kültür mallarına arazi yatırımı yaparken, bu gözlem alanları yavaş yavaş terk edildi. O zamandan beri, soğuk savaşın sona ermesi, 11 Eylül 2001 saldırılarının etkilerinin somutlaştırdığı jeopolitik çalkantılar, 2000’li yılların başında Türkiye’de kalıcı bir İslamcı-muhafazakar partinin kurulması, birçok ülkede yaşanan siyasi değişim. 2011 yılından bu yana, tabii ki Türkiye ve Körfez ülkelerinin Arap ve Müslüman ülkelerin ekonomisindeki artan varlığı, bu üretim ve dağıtım alanlarında popüler kültür ürünlerine yönelik pazarların yeniden yapılandırılmasını desteklemiştir. Gazeteciler tarafından üretilen uluslararası haberler, ana akım televizyon dizileri ve sinema filmleri gibi medya ürünlerine yönelik çeşitli uluslararası pazarlardaki farklı ülkelerin konumları derinden sekteye uğradı. Örneğin, El-Cezire grubunun kanallarının İngilizce ve Arapça versiyonlarının geliştirilmesiyle birlikte Körfez ülkelerinin ve özellikle Katar’ın ortaya çıkışı, uluslararası medyanın baskın fraksiyonlarında yeni bir kutbun yaratılmasına katkıda bulunmuştur. gazetecilik alanı, hatta belirli ulusal gazetecilik evrenleri. Aynı durum, belirli alanlarda ve temalarda (dizi, çocuk programları, spor ve eğlence vb. belgeseller) giderek artan, hatta baskın bir varlığa sahip olan ve sadece Türkiye ile rekabet etmeyen Körfez ülkelerindeki veya Türkiye’deki çok dilli iletişim gruplarının çeşitli kanalları için de geçerlidir. Amerika Birleşik Devletleri, bazı büyük Avrupa ve Güney Amerika ülkeleri, ayrıca Hindistan. Bu nedenle bu proje, Mağrip’ten Hindistan’a kadar uzanan bir çevrede medya ürünlerinin üretimi ve dolaşımı ile ilgili SHS’deki çalışmaların güçlendirilmesini teşvik etmeyi önermektedir.
Öte yandan, memnuniyetsizlik de bu konudaki araştırmaların geniş coğrafi ve disipliner dağılımından kaynaklanmaktadır. Değişimler uzun yıllardır farklı biçimlerde var olsa da, bu projenin özgünlüğü bir yandan çok geniş disiplinler arası aktarımları (Arapça çalışmalar, tarih, coğrafya, dil bilimleri, bilgi ve iletişim bilimi, siyaset bilimi) teşvik etme arzusunda yatmaktadır. bilim ve sosyoloji). Sadece bir örnek vermek gerekirse, bu programda bir araya gelen araştırmacılar, çok farklı çalışma uygulamalarına dayanacak ve bu da bu kültürel ürünlerin genel halk için üretim, dağıtım ve sahiplenme süreçlerinin tüm aşamalarını ele almayı mümkün kılacaktır. Bu nedenle, bazı insanlar görüşmeleri ve gözlemleri daha sık kullanırken, diğerleri daha sık külliyat, arşiv vb.
Öte yandan, farklı kültürel alanlara (Arap, Hint, İran, Türk dünyası) ilişkin eserler arasında ulusal çeşitlilikleri dikkate alınarak (Hindistan, İran, Fas, Katar, Suriye, Tunus, Türkiye) diyalog kurma meselesidir. , vb.). Bu nedenle UMIFRE’ler, özellikle İstanbul’un CJB ve IFEA’sı, özellikle ulusötesi üretim konusunda Arap ve Müslüman dünyalarında medya üzerinde çalışan sosyal bilimlerde uluslararası bir araştırmacılar ağının yapılandırılmasında aktif bir rol oynayabilir. ve dolaşım süreçleri. Buradaki ilk adım, bir yanıt sunmak için bu projeyi genişletmeyi ve daha fazla yapılandırmayı düşünmeden önce, Fransızca konuşulan dünyadan yasal araştırmacıları ve genç doktora veya doktora sonrası öğrencileri bir konferans aracılığıyla bir araya getirmektir. toplu araştırma. Bu nedenle, bu proje şu an için birkaç UMIFRE (CEDEJ, CJB, IFEA İstanbul, IFPO, IRMC), Fransa’daki çeşitli yüksek öğretim kurumlarına (EHESS, IEP Aix-en -Provence ve Rennes, Universities) bağlı laboratuvarlarda yer alan meslektaşları bir araya getiriyor. Aix-Marsilya, Clermont-Ferrand, Lyon 2, Paris 1, Paris 8, Paris 13, Toulouse 2) ve Akdeniz havzasının diğer ülkelerindeki eğitim ve araştırma yapılarında (Rabat’ta HEM Okulu, İstanbul’da Galatasaray Üniversitesi, Hassan 2 Kazablanka’daki Üniversite, Tunus’taki Manouba Üniversitesi).
Son olarak, üçüncü memnuniyetsizlik, kültürel küreselleşme sorununun insan ve sosyal bilimlerde giderek artan sayıda araştırma çalışmasına konu olması durumunda, çoğunlukla Fransa’da, Avrupa’da ve Birleşik Devletler’de ele alınması gerçeğinden kaynaklanmaktadır. En meşru olarak kabul edilen kültürel ürünlerden birleştirilmiş. Bu, örneğin, ulusal alanlar arasındaki dilsel alışverişleri rapor eden çeviri çalışmalarıyla veya bilimsel ve üniversite bilgilerinin uluslararası transferleri üzerine araştırmalarla ilgili çalışmalar için geçerlidir. Benzer şekilde, çeşitli Arap ve Müslüman ülkelerdeki son popüler hareketlerde yeni multimedya araçlarının oynadığı veya oynamadığı role ilişkin ortaya çıkan literatür, haklı olarak çok önemliyse, örneğin televizyon kanallarına kıyasla izleyicileri hala çok düşük. Bu nedenle, bu program, ekonomik ve kültürel sermaye ile zayıf bir şekilde donatılmış çok geniş kitlelere ve / veya sosyal çevrelere ulaşmaları anlamında, odağı daha popüler malların kültürel alışverişine kaydırmayı amaçlamaktadır. Tam da bu nedenle ulusal ve uluslararası medya evrenleri, ekonomik, politik, medya, dini, sosyal vb. nitelikteki sembolik ve maddi konuların merkezinde yer almaları nedeniyle stratejik yerlerdir.
Bu uçsuz bucaksız nesneye ilişkin olası girişler arasında, birkaç sosyal ve mekansal ölçeğin birleştirilmesiyle dördü temel görünüyor. İlki, Arap ve Müslüman dünyalarını hedef alan gazetecilik « haberlerinin » ulusötesileştirilmesinden medya ürünlerinin ve uygulamalarının üretiminin ve yayılmasının çağdaş ulusötesileşme süreçlerine ilişkin bazı sorunları belirlemeye çalışır. Bu yuvarlak masada toplanan araştırmacılar, genel halk için ulusötesi bilgi dolaşımı ve bu alanlardaki profesyonel uygulamalar aracılığıyla ortaya çıkan siyasi, dini, ekonomik, kültürel, profesyonel karşıtlıkların ilkelerini belirlemeyi amaçlayan vaka çalışmalarına dayanacaktır. Örneğin, bu ulusötesi mantıklar, Ortadoğu’daki yeni « yurttaş gazeteciliği » biçimleri, Suriye’deki mevcut savaş hakkında televizyon kanalları arasındaki rekabet, medya tarafından Fas’ta üretilen daha sıradan haberler, Arap ve Müslüman dünyaları vb. aracılığıyla ele alınacaktır.
İkinci bölüm, bu ulusötesileştirme mekanizmalarının daha bölgesel boyutlarını analiz ederek meselelere ilişkin bu çalışmayı genişletmektedir. Aslında, bu dolaşım biçimleri, ulusal alanlar arasındaki ilişkilerin tarihiyle bağlantılıdır, ancak medya arzındaki patlama ve çağdaş jeopolitik dönüşümler ile çoğalmışlardır. Bu nedenle, birkaç yıldır birçok Müslüman ülkede yayınlanan ulusal ve ulusötesi televizyonların en büyük izleyicilerini yakalayan Türk dizilerinin ithalat-ihracatının kitlesel olarak ortaya çıkmasının sosyal, politik ve ekonomik koşulları, dini diziler arasında var olan karşıtlıklar, Hint sinemasının Ortadoğu’daki artan dağılımı veya bu bölgelerdeki görsel-işitsel konulardaki (burada Avrupa ve Fransa’dakiler) kamu politikalarının analizi, bu dolaşımları bölgesel olarak yakalamak için özellikle verimli zeminler olacaktır.
Üçüncü eksen, ulusal alanlar üzerindeki etkileri aracılığıyla ulusötesileşme süreçlerinin zorluklarını anlamayı mümkün kılar. Burada yine İran, Fas ve Tunus’taki televizyon programlarının (siyasi tartışmalar, pembe diziler ve filmler) analizinden amaç, ulusötesi mantığın ulusal medya alanları tarafından nasıl ve neden kırıldığını görmektir. Bu sorgulama, Fas medyasında “çeşitlilik”e yönelik uluslararası ihtiyati tedbirin incelenmesi, “televizyon”un rolünün yeniden tanımlanması ile ilgili olsun, gazetecilik profesyonelleriyle daha bağlantılı olan diğer alanlarla da ilgili olacaktır. ya da gazetecilikte bir “Türk modeli”nin inşası.
Dördüncü eksen, özellikle görüntülerin üretimine ve bunların çatışma ve çatışma sonrası durumlarda, yani olayların yorumlanması üzerine rekabet eden anlatıların üretilmesine özellikle yardımcı olan konfigürasyonlarda, doğrulama sürecindeki çarklar olarak dolaşımına odaklanır. 2009’da Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad’ın yeniden seçilmesine karşı seçim sonrası ayaklanmadan Arap dünyasındaki ayaklanmalara kadar bu fenomen yoğunlaştı. Dijital tekniklerle birlikte, yeni konuşma biçimleri ve aktivizm giderek daha fazla konuşlandırılıyor ve bu görüntülerin yanı sıra yaydıkları anlatı biçimlerinin dokusunu, dolaşımını ve alımını sorgulayarak incelenmesi gereken yeni bir « medya manzarasının » ana hatlarını çiziyor. Bu eksen, görüntünün tanık ve arşiv, hatta gelecek için kanıt olarak kullanılması pratiklerini sorgulayacaktır. Ayrıca, gerçeklerin gösterilmesi, mahkumiyet araçları ve militan veya savaşçı retorik arasında işleyen farklı düzenleme türlerini de inceleyecektir. Son olarak, bir kanıt retoriği geliştiren raporların üretiminde televizyonda yayınlanan mantığı sorgulayacaktır. Bu eksen, imaj profesyonellerini, uygulamaları ve karşılaştıkları kısıtlamalar hakkında sorgulayarak içerecektir.
29 Eylül 2014 Pazartesi
8.45 Katılımcıların hoş geldiniz
Sabah
1. Medya ürünlerinin ulusötesi üretimi ve dolaşımının zorlukları: gazetecilik bilgisi örneği
9h15-9h45
Tourya Guaaybess (LCP, Univ. Blaise Pascal, Clermont-Ferrand): Arap ülkelerinde bilgi ve gazeteciliğin ulusötesileşmesi;
9h45-10h15
Nicolas Dot-Pouillard (IFPO, Beyrut): Al Mayadeen’e karşı Al Jazeera: Suriye krizinin ulusötesi medya boyutları;
10h15-10h45
Enrico De Angelis (CEDEJ, Kahire): Ortadoğu’da vatandaş gazeteciliğinin ulusötesi boyutu: yeni start-up’lar ve web 2.0 organizasyonları;
Mola
11h-11h30
Driss Ksikes (CESEM, Rabat) ve Dominique Marchetti (CJB, CNRS): Arap ve Müslüman dünyalarının medyasında uluslararası bilginin üretimi ve dağıtımı. Fas’taki yabancı medya muhabirleri örneği;
11h30-12h00
Olivier Koch (LABSIC, Paris 13): Tunuslu gazetecilerin demokratik geçiş sürecinde yeniden profesyonelleşmesi
12h00-12h30
Tartışmacı: Tristan Mattelart (CEMTI, Paris Üniversitesi 8).
Yemek molası
Öğleden sonra
2. Sinema ve televizyon programlarının ithalat-ihracatının ulusötesi bölgesel boyutları
14:00 – 14:30
Yves Gonzalez-Quijano (IFPO-GREMMO, Univ. Lyon 2): Dini biyografiler: kutsal şahsiyetler ve bölgesel rekabetler;
14:30 – 15:05
Jean-François Polo (IFEA, IEP Rennes-University of Galatasaray, İstanbul) ve Romain Lecler (CESSP, Univ. Paris 1): Türkiye’de bir Avrupa ve Fransız görsel-işitsel politika modelinin zor yayılması
15:05 – 15:35
Julien Paris (IFEA, EHESS, İstanbul): Medya yapımlarının Akdeniz’de dolaşımı için ahlaki zorunluluk. Türk dizileri için bölge pazarı örneği;
Mola
15:50-16:25 Nilgün Tutal-Cheviron (Galatasaray Üniversitesi, İstanbul) ve Aydın Çam (Çukurova Üniversitesi, Adana): AKP’nin Ortadoğu ve Arap dış politikasında kültür ve medya stratejilerinin yeri ;
16:25 – 16:55
Némésis Srour (CEIAS, CNRS-EHESS, Paris): Orta Doğu’daki Hint film dağıtım ağları: Dubai’de Yash Raj Films’in kuruluş örneği;
16:55 – 17:25
Tartışmacı: Julien Duval (CESSP, CNRS, Paris).
20:00: Malek Bensmaïl’in « Çin hala çok uzakta » filmi etrafında gösterim-tartışması
Organizasyon: CJB-CESEM
Animasyon: Cécile Boëx ve Driss Ksikes
Yer: Rabat’taki Fransız Enstitüsü’ndeki Gérard Philippe odası
30 Eylül 2014 Salı
Sabah
3. Küreselleşme süreçlerinin etkisi altında ulusal medya pazarlarının dönüşümü
09:15 – 9:45
Catherine Miller (IEMAM, CNRS, Aix-Marsilya): Ulusal yapımlar ve ithal diziler arasında: 2003’ten 2012’ye kadar Fas televizyonunda dizi programlarının ve filmlerin evrimi;
9.45-10.15
Abdel Benchenna (LABSIC, Univ. Paris 13): Fas filmlerinin üretimi ve dağıtımı: konuşmalar ve gerçekler;
10:15-10:45
Enrique Klaus (IRMC, Tunus): Tunus ve Fas’ta medya sektörünün geçiş yörüngeleri ve düzenlemeleri;
Mola
10.45-11.15
Intissar Rachdi (CM2S, Hassan II Üniversitesi, Kazablanka): Medya ve çeşitlilik: ulusal talepler ve uluslararası zorunluluk;
11:15-11:45
Tartışmacı: Philippe Bouquillion (LABSIC, Paris Üniversitesi 13).
Yemek molası
Öğleden sonra
4. Çatışma ve çatışma sonrası durumlarda belgesel uygulamalar
14:00 – 14:00
Baudouin Dupret (CJB, CNRS): giriş
14:15 – 14:30
Cécile Boex (CEIFR, EHESS, Paris): Suriye’deki isyanda şiddet, savaş ve kahramanlığın görsel-işitsel anlatıları: görüntü alıcıların profesyonelleşme süreci;
14:30 – 14:45
Michel Tabet (Film yapımcısı), El Cezire belgeselinin yapımı sırasında Arap dünyasındaki belgesel temsillerinin dolaşımı
14:45 – 15:05
Malek Bensmail (Film yapımcısı), Mağrip’teki yaratıcı belgesel
15:05 – 15:30
Baudoin Dupret tarafından yönetilen tartışma
Mola
15:45 – 16:05
Peter Snodown (Film yapımcısı, University West of Scotland, Glasgow): Arap isyanlarından sonra belgesel film uygulaması;
16:05 – 16:30
Charif Kiwan (Film yapımcısı): Abounaddara, görüntüyle ilgileniyor
4.30 – 4.55
Dork Zabunyan (CEAC, Lille Üniversitesi 3): Tarihten görsellerin ve pasajların yayılması;
16:55 – 17:30 Tartışma
Takvim
1 Eylül 2014: konferans için yazılı bildirilerin teslimi;
Eylül 2014-Ocak 2015: yazarlar ve koordinatörler arasında mekik;
Ocak 2015’in başı: baskı için katkıların sunulması.