Edhem Eldem – Elhamra’da Araplar, Şarklılar, Osmanlılar (1844-1914) : 19/03/2018

Endülüs’ün meşhur Gırnata (Granada) şehrindeki Elhamra Sarayının bir köşesinde poz vermiş bir Arap âliminin esrarengiz bir fotoğrafının sırrını çözmek için var olan zengin malzemeyi deşince, ilginç olduğu kadar bugüne kadar üzerinde durulmamış bir olgu ortaya çıkmaktadır: Avrupa’da oryantalizmin, romantizmin ve turizmin en gözde mekânlarından biri olan bu sarayın Mağrip’ten İran’a kadar uzanan ve Osmanlı topraklarını da kapsayan bir coğrafyadan gelen insanlar tarafından ziyaret edilmesi. 1840’lardan Birinci Dünya Savaşına kadar bu abideyi ziyaret etmiş olan elliye yakın ”Şarklı”nın bıraktıkları izler, Arap kültürü ve tarihinin bu önemli kalıntısının nasıl farklı şekillerde algılandığını anlamaya imkân vermektedir. 1860’larda İstanbul’u Moresk üslupta binalarla donatan Osmanlı sarayı ve elitinin bu merakının bu ziyaretlerle alakası olup olmadığı ise ayrıca incelenmeye değer bir meseledir.