Article de Murat Tokay dans Zaman
Pazar
Bu enstitüye « Fransız » kalmayın
Seminer, konferans gibi halka açık etkinlikler düzenlenen enstitünün 30 bin kitaplık kütüphanesi ziyaretçilerini
bekliyor.
Beyoğlu Nuru Ziya Sokak’ta bulunan Fransız Anadolu Araştırmaları Enstitüsü (IFEA), İstanbul’da kuruluşunun
80’inci yıldönümünü kutluyor.Enstitü, yıldönümü çerçevesinde bu yıl bir ilke imza atarak sadece Fransız araştırmacılara
değil Türk öğrencilere de yeni imkânlar sunma kararı aldı. Daha önce Türk öğrencilere kısa süreli burslar ve staj imkânları
sağlayan IFEA, artık her sene arkeoloji ve sosyal bilimler alanında Türk üniversitelerinde yapılan iki doktora tezini
« En İyi Tez » ödülüyle taçlandırıp söz konusu çalışmaları yayımlayacak.
IFEA, Fransız Dışişleri’ne bağlı bir enstitü. Fransa’da Türkiye denilince ilk akla gelen kurumlardan biri.
Arkeoloji ve sosyal bilimler alanında sahasının en iyilerinden kabul ediliyor.
Avrupa’daki önemli Türkologların yetişmesinde büyük payı var.
Enstitünün müdürlüğünü Prof. Dr. Nora Şeni yapıyor. Fransız hükümeti tarafından 2 yıl önce atanan Şeni,
İstanbul doğumlu bir akademisyen. Paris VIII Üniversitesi Şehircilik Bölümü’nde öğretim üyesi. Yazarın
Türkçede yayımlanmış birçok kitabı mevcut. Kamondolar, Konstantiniye’de Bir Mevsim,
Seni Unutursam İstanbul, Oryantalizm ve Hayırseverliğin İttifakı kitaplarından bazıları.
Prof. Şeni, enstitü olarak misyonlarını Fransa ve Türkiye’deki kurumlar ve araştırmacılar arası
bilimsel ağları geliştirmek olarak açıklıyor: « Bizim yaptığımız, buradaki araştırmacı ve üniversitelerle ilişkilerimizi
geliştirip birlikte işler yapmak. Üniversitelerle birlikte araştırma projeleri yapıyoruz,
konferanslar düzenliyoruz. Buranın misyonu kentin tartışmalarını güncelliğini bilimsel bir
şekilde işleyen bir yer olarak, kentin ortasında var olmak. »
Enstitü, 1930 yılında Fransa’dan Türkiye’ye gelen arkeologlara bir altyapı sunmayı hedefleyerek
kurulmuş. Arkeoloji ağırlıklı olarak kurulan enstitü sonradan tarih ve şehircilik gibi daha başka
dalları da içerecek şekilde gelişmiş. Şu anda enstitünün çalışma alanı arkeolojiden başka,
kent araştırmaları, tarih, siyaset, antropoloji gibi dalları da içeriyor. Bu dallarda Fransız Dışişleri
tarafından yollanan, genellikle Osmanlı ya da Türkiye üzerine çalışan 15 araştırmacı
yer alıyor.
Prof. Şeni, enstitünün Fransa’nın tarihi, politikası vs. üzerine değil, Türkiye üzerine
çalışmalar yapan bir kurum olduğunun altını çiziyor. « Kapımız herkese açık. » diyen
Şeni sözlerini şöyle sürdürüyor: « 30 bin kitaplık kütüphanemiz var. Herhangi bir randevu filan
gerektirmiyor. Herkes bu kütüphaneden istifade edebilir. Seminerlerimiz, konferanslarımız var, halka açık.
Yine uzman arkadaşlarımız araştırmacılara yardımcı olabiliyor. »
Enstitünün kütüphanesinde sadece Fransızca, İngilizce kitaplar yok. Çok sayıda Türkçe kitap da mevcut.
Kütüphane kataloğuna rahatlıkla internet adresinden ulaşılabiliyor. (http://www.ifea-istanbul.net)
Ayrıca enstitünün zengin bir harita koleksiyonu (kartotek) olduğunu belirtmeden geçmeyelim.
Prof. Şeni, genç akademisyenler ve öğrenciler için enstitünün iyi bir imkân olduğunu belirtiyor:
« Burada genç araştırmacılar için onlara yardımcı olabilecek uzman arkadaşlarımız var.
Buraya gelip bu arkadaşlardan yararlanabiliyorlar. »
IFEA, doktora bursları veriyor. Bu bursiyerler önceden sadece Fransa’daki üniversitelerden seçilirken
şimdilerde Türkiye’den projelere de burs verilebiliyor.
Bu yıldan itibaren Türk üniversitelerinden yapılan iki doktora tezi ödüllendirilip kitaplaşacak.
Enstitü, düzenli olarak seminer ve konferanslar da tertip ediyor. Halka açık bu programlara
yurtiçinden ve yurtdışından önemli isimler konuşmacı olarak katılıyor.
Bu konferanslar ayrıca internet sitesinde video olarak yer alıyor. Prof. Ahmet İnsel,
Prof. İsmail Kara, Bayram Balcı bu konuşmacılardan bazıları.
Enstitüde belgesel film gösterimleri de yapılıyor.
Prof. Şeni, şehircilik ve kültürel miras alanında İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti
projeleri kapsamında, « İstanbul kültür mirası ve kültür ekonomisi »nin dört partnerinden
biri olduklarını söylüyor. IFEA önümüzdeki yıl Paris siyasi gündeminin merkezine oturmuş
olan « Grand Paris (Büyük Paris) »in kentsel ve mimari projelerinin tartışmasını İstanbul’a
taşıyacak. Jean Nouvel, Christian de Portzamparc, Antoine Grumbach gibi ünlü mimarlar
İstanbul’a davet edilecek.
m.tokay@zaman.com.tr