IFEA arşivlerinden seçip aşağıda sunduğumuz belgeler, kütüphanemizin tarihi açısından olduğu gibi hem kurumumuz hem de faaliyetimizin geçmişi bakımından önemli dönemeçlere işaret etmektedir.
Bu belgeler, 1930lu yıllardan günümüze dek uzanan dönemi kapsamaktadır. Kimi müdürlerin arşivlerin saklanması konusunda gösterdikleri hassasiyet doğrultusunda 1930, 1980 ve 1990lı yıllar arşivlerde daha belirgin biçimde karşımıza çıkmaktadır.
 |
1986 tarihli fotoğraflar |
 |
Aşağıdaki belgeler çoğunlukla, enstitü ile farklı muhatapları arasındaki mektuplaşmalara ışık tutmaktadır. Örneğin Tiran, Paris veya New York’tan gelen veya buralara gönderilen mektuplar kütüphanenin çok sayıda uluslararası nitelikteki temasa sahip olduğunu göstermektedir.
Paris’te şarkiyat alanında faaliyet gösteren Paul Geuthner Yayınları, kurucusu İzidor Karon ile aynı adı taşıyan Alman Kitaphanesi, Paris’te eski seyahatname, coğrafya ve edebiyat konularında uzman Chamonal kitapçısı, Amerika ve şarkiyat alanlarındaki yayınlarıyla bilinen Maisonneuve, İstiklal Caddesi’ndeki E. S. Haim kitapçısı ve Leipzig’teki Hiersemann Yayınları gibi kurumlarla mektuplaşmalar ile birçok fatura da yayıncı-dağıtımcı mesleğine ışık tutmakta.
|
İzidor Karon Alman Kitaphanesi kartı |
Klincksieck Yayınları’na 16 Ocak 1950 tarihli ödemenin faturası |
Bu yazışmalar gemiyle ulaşması kimi zaman aylar süren kitapların nasıl yavaş bir süreç içinde edinildiğini de gözler önüne sermekte. Öyle ki bu süreç, birçok mektubun yazılmasını ve birden fazla aracının iştirakini gerektirmekteydi.
Ayrıca yazışmalar kütüphane kaynaklarının oluşturulmasında IFEA müdürlerinin harcadığı kişisel çabaları da göstermektedir. Eserlerin “seçici ve dengeli” biçimde belirlenmesinden yana olan Emmanuel Laroche, kütüphanenin durumundan “geldiğimde şekilsiz şemalsiz, kısmen tasnif edilmiş, imla hatalarıyla dolu o kötü tutulmuş kayıtlarıyla bilgi sahibi meslektaşların dalga geçtiği bir kütüphane buldum” diyerek yakınmaktadır. Bu hale bir çözüm bulmak için, tasnif işini kendisi üstlenmiştir. Kızı bu konu hakkında şunları aktarmaktadır: “Müdürlük görevinin ilk zamanlarında babamın kütüphanedeki kitapları teker teker yerleştirdiğini hatırlıyorum. Edinilen kitaplar bir düzen gözetilmeksizin raflara ardı ardına yerleştirilmişti. Babam onları gruplara ve alanlara ayırdı. Ayrıca kütüphaneci Lucie Kesecioğlu’nun kayıtlarını yeni baştan elden geçirtti zira yazarlar ön isimlerinin sırasına göre kaydedilmişti.”
Kütüphanenin 1969 senesindeki gider tablosu |
Müdür Emmanuel Laroche’un kütüphanenin işleyişi ile ilgili doldurduğu soru-cevap metni
|
Halep’teki Fransız Ortadoğu Arkeoloji Enstitüsü, Tokyo’daki Gakkai Merkezi, Londra’daki Skilliter Kitaplığı ve Chicago’daki Ortadoğu Dokümantasyon Merkezi ile yazışmalara bakılacak olursa, kütüphanedeki kaynaklar, satın alımlar ve Jean-Louis Bacqué-Grammont’un son derece önem verdiği, kitap değişimi yoluyla da edinilmekteydi.
|
Kitap değişimine yönelik |
Kitap değişimine yönelik |
Arşiv belgeleri, kütüphanenin günlük işleyişi hatta mali durumu hakkında ve yalnızca kadınlardan oluşan çalışanları hakkında da bilgiler sunmaktadır:
– Lucie Kesecioğlu
Ankara, 28 Ekim 1909 doğumlu Lucie enstitünün ilk kütüphanecisidir.
Bu görevi 1930 ve 1975 yılları arasında 45 sene boyunca yürütmüştür.
Adres: Şakayık sokak, Şakayık ap.2, Nişantaşı
(IFEA’dan ayrıldıktan beş sene sonra Henri Metzger’e yolladığı mektup için tıklayınız.)
– İro Kaplangı
İstanbullu Rum bir ailede 3 Mayıs 1936 tarihinde dünyaya gelen İro kütüphanede çalışmaya 1977 yılında başlamış ve işten çıkarıldığı Haziran 1982 tarihine dek bu görevi yürütmüştür. İro, Dame de Sion Lisesi’nin eski öğrencilerindendir.
Adres: Değirmentepe, Emirgan.
– Ayfer Elbi
Ekim-Kasım 1982
– Ayşe Kayadelen
Ocak 1983-1984 yılı başları
– Çetin Pekiner
28 Mart 1984-30 Mayıs 1984
– Ayşın Arayıcı
Eylül 1984 -1990
– Sibel Belce, Véronique François’nın yardımı ile
1990
– Ümit Sevgi Topuz
1996’dan bu yana
– Isabelle Verdier
2000-2010
Kütüphane çalışanları, 1970 yılında “500’i Türkçe geri kalanı diğer dillerdeki kaynaklar”, 1993 senesinde “12500 cilt kitap ve 340 süreli yayın”, 2014 yılı başında “sayısı 30000’e ulaşan eser ve 700 adet süreli yayın” ile ilgilenmişlerdir. Öncelikle Türkiye tarihi ve arkeolojisi alanındaki eserlerin ve 1970li yıllarda enstitünün başka alanlara açılmasıyla birlikte sayısı artan kaynakları, araştırmacıların hizmetine sunan kütüphanenin arşivinde çok sayıda uzmanın adına rastlamak da mümkündür.
Emmanuel Laroche’un el yazısıyla kütüphane kuralları